Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kondakçi Y. (Yürütücü), Zayim Kurtay M.
TÜBİTAK Projesi, 2019 - 2021
Araştırma ve yayın etiği konusu son yıllarda akademinin gündemine en sık gelen konulardan biri olmuştur. Araştırma ve yayın etiği ihlalleri bireylere ve kurumlara zarar verdiği gibi akademinin saygınlığına da olumsuz yansımaları olmaktadır. Bu projenin amacı Türkiye’de bilimsel üretimin geleceğini temsil eden lisansüstü öğrencilerin araştırma ve yayın etiği konusundaki ihtiyaç, tutum ve davranışlarını ortaya çıkarmayı ve tutum ve davranışları yordayan değişkenleri incelemeyi amaçlamakta; bu çalışmadan ve literatürden elde edilen verilere dayanarak lisansüstü öğrencilere yönelik olarak çevrimiçi hizmet verecek bir araştırma ve yayın etiği eğitim portalının geliştirilmesidir.
Projedeki bilimsel çalışma nitel ve nicel yöntemlerin kullanıldığı bir karma yöntem çalışması olarak tasarlanmıştır. Nitel çalışma jenerik nitel yöntem çalışması olarak desenlenmiştir. Bu amaçla farklı üniversitelerin farklı lisansüstü programlarında öğrenim gören 51 lisansüstü öğrenciyle görüşmeler yapılmıştır. Nicel çalışma ise ilişkisel bir çalışma olarak desenlenmiştir. Öncelikle yine farklı üniversitelerin farklı programlarında öğrenim gören 518 kişilik bir öğrenci grubu ile pilot çalışma yapılmıştır. Pilot çalışmadan sonra nicel veri toplama aracına son hali verilmiş ve 3209 öğrenci ile ana nicel çalışma yapılmıştır. Çalışmada nitel ve nicel bulgular lisansüstü öğrencilerin araştırma ve yayın etiğine yönelik tutumlarını geliştirmede birey ve kurum düzeydeki faktörlerin rol oynadığını ortaya koymuştur. Daha somut bir ifade ile, nitel ve nicel veri setleri (1) birey düzeyindeki değişkenlerde (etik eğitimi, öğrenim düzeyi ve iş durumu), (2) danışmanın aktif yönlendirmesi, (3) araştırma ve yayın etiğine yönelik bölüm düzeyinde yapılan akademik faaliyetler lisansüstü öğrencilerin araştırma ve yayın etiğine yönelik tutumlarının şekillendiren faktörler olarak ortaya çıkmıştır. Projede ana çalışmanın bu bulgularına ek olarak araştırma ve yayın etiği konusundaki çalışmalarda kullanılabilecek bir ölçek uyarlama çalışması da yapılmıştır.
Bilimsel çıktılara ek olarak, projede toplam on adet konudan oluşan araştırma ve yayın etiği portalı hizmete açılmıştır. Buna bağlı olarak bu projenin yaygın etkisinin yayınların basılması ve portalın yapılandırılmış lisansüstü programların bir parçası haline getirilmesi ile daha da artacağını söylemek mümkündür.