Şirket, 2022 - 2023
Araştırma projesi, “Büyük Direkt Kesme Deney Ekipmanı
Tasarımı, İmal Edilmesi, Hazırlık ve Deney Prosedürlerinin Geliştirilmesi”
işlerini içermektedir. Direkt kesme testi, inşaat mühendisliğinde zemin
malzemelerinin kesme mukavemetinin tayini için sıklıkla kullanılan testlerden
biridir. Bu testte, birbirinden bağımsız hareket edebilen iki rijit kutu (alt
ve üst) içerisine yerleştirilen zemin malzemeleri, saha şartlarını temsil eden
bir normal gerilme altında kesme hareketine maruz bırakılmakta ve buna bağlı
mukavemet parametreleri belirlenmektedir. Laboratuvarlarda konvansiyonel olarak
kullanılan ekipmanlarda genellikle 60 mm x 60 mm kare veya 60 mm çaplı dairesel
kesitli kutu geometrileri kullanılmaktadır. Ancak bu kutu boyutları,
standartlarda belirtilen sınır koşullarından dolayı test edilebilecek zeminin
maksimum dane boyutunu büyük ölçüde kısıtlamaktadır. Örneğin, ASTM D3080
standardına göre, zeminin maksimum dane boyutu, kutu boyunun onda birinden az
olmalıdır. Ancak zeminler, bu mertebelerden çok daha büyük daneler, çakıl
parçaları ile kaya blokları içerebilmektedir. Bu kategori içerisinde, özellikle
kaya dolgu baraj gövdelerinde kullanılacak dolgu zeminlerin kesme mukavemetinin
belirlenmesi, baraj tasarımları için kritik öneme sahip olmakla birlikte, test
için çok daha büyük ebatlarda kutu boyutlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Kutu
boyutları büyüdükçe ihtiyaç duyulacak normal ve kesme gerilmelerini sağlayacak
büyük yükler için, konvansiyonel test ekipmanlarından bütünüyle farklı özel
yükleme sistemleri tasarlanması gerekmektedir. Bununla birlikte, geliştirilecek
deney ekipmanına özel bir deney prosedürü oluşturulması ve bu prosedüre özgü
numune hazırlık aparatları, ölçüm cihazları ile diğer sabit ve modüler
parçaların özel olarak tasarlanması gerekmektedir.
Tasarımı planlanan ekipmanın, 1000 mm ve 1500 mm kutu çapı alternatiflerine, yatay ve düşey eksenlerde 400 tona varan yükleme kapasitesine ve bu yükleri karşılayacak reaksiyon elemanlarına sahip olması düşünülmektedir. Yapılan literatür taraması ve yazarın bilgisi dahilinde, bu boyutlar için bu yükleri sağlayabilen bir direkt kesme test ekipmanı dünyada bulunmamaktadır. Hedeflenen kapasiteye sahip ekipmanın tasarımı ve imalatı için yapılacak Ar-Ge çalışmasında, endüstriyel pratikteki bu ihtiyacı farkeden Toker Sondaj ve İnşaat Mühendislik Müşavirlik A.Ş.’nin zemin mekaniği saha ve laboratuvar test birikimi de oldukça büyük avantaj oluşturacaktır.