Can D., Şahin S. Z., Gülnerman Gengeç A. G.
T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2025 - 2026
“Kentleri İzleme Çerçevesi Pilot Çalışması Projesi”, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 12. Kalkınma Planı ve Bakanlık Stratejik Planı doğrultusunda geliştirdiği Türkiye Kentleri İzleme Çerçevesi hedefini gerçekleştirmek üzere planlanmıştır. Bu proje ile BM Habitat tarafından geliştirilen Küresel Kent İzleme Çerçevesi (UMF) ilk kez Türkiye'de uygulanacak ve Konya Büyükşehir Belediyesi bu uygulamanın pilot şehri olacaktır.
Proje, yalnızca teknik bir izleme sistemi kurmayı değil; aynı zamanda yerel yönetimlerin veri temelli karar alma kapasitelerini güçlendirmeyi, Türkiye’nin kentleşme politikalarını uluslararası göstergelerle karşılaştırılabilir hale getirmeyi ve Yeni Kentsel Gündem’in yerel düzeyde uygulanmasını kolaylaştırmayı hedeflemektedir
Küresel Standartlara Uyumlu İzleme Altyapısı Kurmak: Projenin temel amacı, UMF kapsamında belirlenmiş olan beş ana tematik alan (Toplum, Ekonomi, Çevre, Kültür, Yönetişim ve Uygulama) ile dört şehirsel hedefi (güvenli, kapsayıcı, dirençli ve sürdürülebilir şehirler) Türkiye bağlamında uyarlamak ve işlevsel hale getirmektir.
Veri Üretimi ve Yönetimini Güçlendirmek: Proje, Konya özelinde kapsamlı bir kentsel veri envanteri oluşturmayı, mekânsal ve istatistiksel verileri bir arada kullanarak göstergelere dayalı bir durum analizi yapmayı hedeflemektedir. Bu süreçte veri sahipleri olan TÜİK, yerel yönetimler, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları ile yakın iş birliği sağlanacaktır.
Kanıta Dayalı Karar Alma Süreçlerini Desteklemek: Projeyle elde edilecek veriler ve analizler, yalnızca teknik raporlama amacıyla değil, aynı zamanda Konya Büyükşehir Belediyesi'nin mekânsal planlama, altyapı yatırımı, sosyal politika ve iklim stratejisi gibi alanlardaki kararlarını bilimsel temellere dayandırması için kullanılacaktır.
Uluslararası Raporlama Süreçlerine Katkı Sağlamak: Proje kapsamında hazırlanacak olan “Kent İzleme Raporu” ve “Yeni Kentsel Gündem Ulusal Raporu”, BM Habitat’a sunulacak ilerleme belgeleri arasında yer alacak; Türkiye’nin küresel düzeydeki sürdürülebilir kentleşme taahhütlerine somut katkı sunacaktır.
Yaygınlaştırılabilir Bir Model Oluşturmak: Konya'da geliştirilecek model, ilerleyen dönemlerde Türkiye'nin farklı büyükşehir ve orta ölçekli kentlerinde uygulanabilir bir referans seti sunacaktır. Bu sayede, UMF temelli bir izleme mekanizması ulusal ölçekte yaygınlaştırılabilecektir.