Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Sistemlerinde Asli Aktör Olarak Süpermarketlerin Rolü


KARAER Ö. (Yürütücü), BAYINDIR Z. P., YETİŞ Ü.

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2026

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2023
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2026

Proje Özeti

Süpermarketler sürdürülebilir üretim ve tüketim sistemlerine geçiste etkisi olan önemli aktörlerdendir. Bunlar tedarikçilerini belli standartlara zorlamakta ve aynı zamanda tüketici davranıslarını -iyi ya da kötü- etkilemektedirler. Bu zincir marketlerin sürdürülebilirlik davranısları sürdürülebilirlik ölçülerine, is modellerine ve ülkelerine göre farklılıklar göstermektedir. Buradan yola çıkarak temel arastırma sorusu söyle özetlenebilir: (a) Süpermarketlerin sürdürülebilirlik profilleri ne kadar farklıdır?, (b) Bu farklılıkların sebepleri nelerdir? ve (c) Sürdürülebilir uygulamaları nasıl çogaltılabilir?Kurumsal yönetimlerin sürdürülebilirlik kararları dıs dünyadan izole sekilde gerçeklesmemektedir. Süpermarketler karmasık sosyo-teknik sistemlerin bir parçasıdır. Bu sistemlerde isletmeler, dogrusal olmayan etkilesimlerle içinde bulundukları sosyal sistemlerle birlikte gelisirler. Ayrıca diger aktör ve yapılarla dinamik etkilesim içindedirler. Burada, tüketicinin satın alma kararları ve tercihleri, STK baskıları, tedarikçi ve hizmet sağlayıcılarının kararları, dernek ve odaların çizdikleri yönler işletmelerin uygulamalarını etkilemektedir. Bunların birbiriyle etkilesimi ve bu sistemleri sürdürülebilirlige itecek dönüştürücü eylemlerin nasıl alındıgı su an bir kara kutudur. Hedeflenen araştırma is paketleri olarak söyle düzenlenmistir: (1) kurumların sürdürülebilirlik profillerinin incelenmesi; (2) olaganüstü sürdürülebilirlik adımlarının ve belirleyici faktörlerinin belirlenmesi; (3) tüketici değer anketleri aracılıgıyla çevre konusunda tercihlerin ülkeler ve tüketici grupları arasında gösterdikleri farklılıkların anlaşılması; (4) diger paydaşlarla birlikte çalışarak ve yasam döngüsü analizleriyle çevresel etkinin değerlendirilmesi; (5) perakendeci kurumlarla ortak çalışma içinde müşteriyle ilgili davranışsal deneylerin yapılması; ve (6) süpermarket zincirlerin sürdürülebilirlik davranıslarını gelistirmek için çözüm önerilerinin sunulması.

Konsorsiyum, bünyesinde sosyal bilimlerinden doğa bilimleri ve mühendisliğe kadar bir dizi disiplinden arastırmacıyı barındırmakta, ve araştırma metodolojisini de aynı şekilde geniş hedeflemektedir (örnegin; teorik modelleme, davranışsal deneyler, karşılaştırma (benchmarking), anketler, ve odak grubu tartısmaları, vb.). Disiplinlerarası ve dönüştürücü olup, üniversiteleri, araşırma enstitülerini ve çok çesitli paydaş kurumu içermektedir.