Hekzokinaz II proteinin prostat kanseri hücre hatlarındaki ekpresyonunun antidiyabet ve antikanser ilaç kombinasyonlarına bağlı değişimi


Creative Commons License

Adalı O.(Yürütücü), Güray N. T., Evin E., Akkulak M., Durukan Ö.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2019

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2018
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2019

Proje Özeti

Prostat kanseri, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde en sık görülen kanser türlerinden biri olup günümüzde prostat kanseri tedavisindeki yaklaşımlar metastaz gelişimine, ilaç direnci oluşmasına ve sağlıklı dokularda toksik etkilere sebep olabilmektedir. Bu nedenle tedavide daha etkili ancak daha az yan etkiye sahip kanser önleyici molekülleri tespit etmek kanser araştırmalarının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Cisplatin prostat kanseri tedavisinde sıklıkla kullanılan antineoplastik bir ajandır. Ancak, cisplatinin yüksek etki derecesine karşın yan etkileri ilacın kullanımını kısıtlamaktadır. Bu yan etkilerini azaltmak amacıyla başka ajanlar ile kombine terapiler son yıllarda bilim insanlarının ilgi odağı olmuştur. Antidiyabetik ilaç metforminin anti-proliferatif etkisi göz önünde bulundurulduğunda, antineoplastik ajan cisplatin ile tamamlayıcı bir tedavi sunabileceği açıktır. Bilinindiği üzere, kanser hücreleri, hücre içerisine bol miktarda glikoz almaları ve kullanmaları sayesinde nükleozidlerin ve aminoasitlerin üretimine katkıda bulunmakta ve enerji üretimi ve hücre bölünmesi için çok hızlı bir yol oluşturmaktadırlar. Bu doğrultuda, kanser tedavisi sırasında hücresel glikoz metabolizmasını hedefleyen tedavilerin kullanılması kanser hücrelerinin geliştirdikleri bu mekanizmayı alt ederek hücre büyümesini azaltabilecek niteliktedir. Yukarıda belirtilen bilgiler göz önüne alındığında, tasarlanan çalışma kanser tedavisinde kullanılan cisplatin ilacına kombine olarak antidiyabetik bir ilaç olan metforminin kullanımının prostat ücre hatlarının proliferasyonu üzerine etkilerinin incelenerek, bu etkilerin glikoliz metabolizmasının en önemli regülatörü olarak bilinen Hekzokinaz II enziminin hücre içi total protein ekspresyonunun değişimi ile ilişkilendirildiği bir çalışmadır. Yapılan çalışmada, insan prostat kanseri hücre hattı kullanılmıştır. İlaçların hücreler üzerindeki sitotoksik etkileri "alamar blue" analizi ile ölçülmüş olup, ilaç kombinasyonunun Hekzokinaz enziminin protein ekspresyonu üzerine etkisi Western-blot tekniği ile tespit edilmiştir. Yapılan deneyler sonucunda, cisplatin-metformin ilaç kombinasyonunun kullanılan metformin dozuna bağlı olarak prostat hücre hatlarının proliferasyonunu anlamlı bir şekilde düşürdüğü ve bu durumla paralel olarak Hekzokinaz II enziminin protein ekspresyonunu düşürdüğü saptanmıştır. Tasarlanan çalışmanın sonuçları proje başlangıcında kurduğumuz hipotezi doğrular niteliktedir. Anahtar Kelimeler: Metformin, cisplatin, Hekzokinaz II, prostat kanseri