Tavukçuoğlu A. (Yürütücü), Saltık E. N.
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
Nitelikli kerpiç üretimi, ülkemizde yaygın kullanım alanı bulabilecek, çevre dostu yapım teknolojileri arasında önemli rolü olan ve yerel, ekolojik ve sürdürülebilir malzeme teknolojileri arasında çevreye salınan CO2 salınımı en az olması bakımından ilgiyi hak eden bir araştırma konusudur. Bir yandan azalan nitelikli ham madde kaynakları, bir yandan da bütçeye uygun ve sürdürülebilir yapım ihtiyacı, nitelikli kerpiç yapı malzemelerinin üretimini ve bunu sağlayacak teknolojik ilerlemeleri gerekli kılmaktadır. Bu proje önerisi, nano-kil içerikli yerel yapı malzeme teknolojisini geliştirmeye yönelik bir araştırmadır ve mevcut kerpiç teknolojileri ile rekabet edebilecek nitelikli kerpiç yapı malzemesi üretimini geliştirmeyi hedeflemiştir. Proje önerisinin kapsadığı henüz literatürde çalışılmamış iki temel konu: “Kerpiç toprağının kendi kil içeriğindeki nano-kil miktarının arttırılması amacıyla laboratuvar ortamında pratik bir nano-kil üretim yönteminin geliştirilmesi” ve “nano-kil içeriği arttırılmış kerpiç toprağının, kerpiç yapı malzemesi üretimi teknolojisine katkılarının ortaya çıkarılması”’dır. Bu araştırmanın üç temel amacı bulunmaktadır. Birincisi, çok zahmetli bir işlem olan nano taneli kilin üretilmesi ya da doğadan çekip çıkartılması yerine, kil ve kerpiç toprağındaki nano-kil miktarını arttıracak laboratuvar ortamında pratik bir yöntem geliştirmektir. Bu yöntem sayesinde Anadolu’nun farklı yerlerinde halen kullanılmakta olan yerel kil ve kerpiç toprak kaynaklarının daha nitelikli ham madde kaynakları olarak kullanılabilecektir. İkinci amaç, nitelikli kerpiç teknolojisini geliştirmeye yönelik nano-kil içerikli farklı karışımlarda hazırlanmış kerpiç ürünler geliştirilerek kapsamlı laboratuvar analizleri ile kilin cinsini ve performans özeliklerini, nano-kilin kerpiç toprağının performansına etkilerini incelemek, ayrıca nano-CaO katkısının takviye edildiği nano-kil içerikli kerpiç ürünlerinin performans özelliklerini analiz etmektir. Üçüncüsü ise nitelikli kerpiç yapı malzemeleri üretimine, bileşim özeliklerinin ve test prosedürlerinin tanımlanmasına yönelik standartların gelişmesine katkı sağlayacak veriler üretmektir. Kerpiç yapı, yapım ve malzeme teknolojilerine, başarım ölçütlerinin tanımlanmasına ve test edilmesine, bakımına/onarımına yönelik yönetmelikler, standartlar, şartnameler sınırlı sayıdadır. Önerilen araştırma kapsamında edinilecek olan bilimsel birikimin, kerpiç yapı malzemesinin yaygın üretimine katkı sağlayacak olan standartlara aktarılabilecek şekilde değerlendirilmesi ve derlenmesi hedeflenmiştir. Araştırma sonuçları, günümüz kerpiç malzemesi üretimi teknolojilerinin geliştirme, uygulama ve inovasyon sahalarına bilimsel veri üretecek, kerpiç esaslı kültürel varlıkların ve arkeolojik alanların koruma çalışmalarının ve sürdürülebilir yapım tekniklerinin kalkındırılması açısından yararlı bir birikim oluşturacaktır.