UYSAL E. (Yürütücü), HAREEDY A., Miramirkhani F., YAZAR A., Acartürk A., Erkün Osunluk A. H., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2025
21. yüzyılda kentlerde yaşayan nüfusun oranındaki artışların paralelinde iklim değişikliği ve bozulan ekosistemin getirmekte olduğu olumsuz etkiler, akıllı şehir konseptinin son yıllarda giderek daha hızlı şekilde uygulamaya geçirilmesi gerekliliğini tetiklemiştir. Sürdürülebilir Kentler için İleri Teknolojiler (SÜİT) Platformu, akıllı şehirlerin alt yapısına yönelik yeni teknolojileri, yeşil mutabakat ve sürdürülebilirlik prensiplerine uygun olacak şekilde geliştirmeyi, bu teknolojilerin hazırlık düzeylerini artırarak, Türkiye’nin hızla gelişmekte olan akıllı şehir sektörünün yenilikçi ürün geliştirme ve ihraç potansiyelini artırmayı hedeflemektedir. SÜİT Araştırma Programı kapsamında çalışılacak temel odak teknolojiler Nesnelerin Interneti (IoT) için enerji-etkin ve ölçeklenebilir haberleşme sistemleri ve donanımları, karbonsuz/düşük karbonlu enerji üretimi ve şebeke yönetimi, elektrikli araçlar/filolar ve akıllı ulaşım, bina enerji verimliliği için mekansal veri analitiği, ekosistem izleme ve yönetimidir.
SÜİT, ülkemizde aktif olarak üretim yapan büyük şirketleri, öncü üniversite araştırma altyapılarını ve KOBİ’leri bir araya getirerek bir sinerji yaratmıştır. Araştırma programının tamamlanmasının öngörüldüğü 2025 yılı itibariyle, şu stratejik hedeflere ulaşılacaktır: Nesnelerin İnterneti için enerji-etkin, veri tazeliğine dayalı semantik haberleşme teknolojileri THS 6 düzeyine çıkarılarak pilot düzeyde hayata geçirilecektir. İç mekan IoT uygulamalarının radyo frekanslarındaki kısıtlardan bağımsız ve enerji-etkin şekilde sağlanması için imkan tanıyacak görünür ışık haberleşmesi ve enerji hasadı teknolojileri, THS 6 düzeyine çıkarılarak pilot düzeyde uygulanacaktır. Akıllı şehir teknolojilerine yönelik olarak yenilikçi ve ölçeklenebilir IoT düğümlerinin tasarlanması ile enerji verimliliği ve uçtan uca veri tazeliği sağlanacaktır. Projedeki önemli bir uygulama alanı olarak, alçak gerilim elektrik şebekelerinde durum farkındalığını artıracak ve fotovoltaik sistemler ile elektrikli araç şarj süreci sebebiyle oluşabilecek teknik problemlere karar desteği sağlayacak, enerji yönetim sistemiyle entegre olabilecek THS 7 düzeyinde bir yapı geliştirilecektir. Elektrikli araç filoları için gerçek zamanlı taleplere; enerji ve zaman-etkin cevap verecek, sürdürülebilirlik için federe öğrenme tabanlı otonom yönetim sistemleri THS 6 olarak geliştirilecektir. Akıllı ulaşım alanında ayrıca, otonom sistemler için çoklu sensörlü algılama, tespit ve takip platformu geliştirme, siber saldırılara karşı dayanıklı ve düşük gecikmeli iletişim yöntemleri geliştirme, düşük karbon ayak izine sahip güvenli ulaşım için elektrikli toplu taşıma, güvenli kavşak ve akıllı yol teknolojileri geliştirilecek ve pilot uygulamaları yapılacaktır. Yapılı çevrelerin farklı ölçeklerinde bina enerji tüketimini ve CO2 salınımlarını azaltan, kullanıcı odaklı dijital platform prototipleri geliştirilip THS 6 düzeyine getirilecektir. Programda döngüsel ekonomi uyumlu süreç optimizasyonu ve IoT entegrasyonu mekansal veri analitiği ile yenilikçi biçimde uygulanmaktadır. Bu çerçeveye dahil olarak, biyoelektrokimyasal proses entegrasyonu ile biyokütleden yüksek verim, stabilite ve hız ile biyogaz üreten, tam otomasyonlu bioenerji prosesi geliştirilmesi sağlanacaktır. Su kaynaklarının, doğal ekosistemlerin ve iklim değişimi ile artan risklerin etkin yönetilebilmesi için bütünleşik ve akıllı ekosistem gözlem platformu çözümleri geliştirilerek THS 6 düzeyine çıkarılacaktır. Tüm bu çıktılar için platform paydaşı firmalar, platform dışında işbirliği kurulmuş ulusal ve uluslararası firmalar, ve yeni kurulacak firmalar ile ürünleşme planları yapılmıştır.
1004 çağrısına sunulmakta olan bu araştırma programı ile başlatılan sinerjinin SAYEM çağrısına sunulacak bir program ile devam ettirilerek Türkiye’nin teknolojik dışa bağımlılığını azaltan uzun vadeli bir kurumsal yapıya dönüştürülmesi planlanmaktadır.