Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çağlar E.(Yürütücü), Söğüt M., Karaca A., Özmert E. N., Karabulut E., Demirhan G., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2022
Çocukların
gelişimlerinin takibi, genellikle antropometrik ölçümler ve sağlıkla ilişkili
fiziksel uygunluk parametrelerinin ülkeye özgü norm değerleri ile karşılaştırılmasıyla
yapılmaktadır. Aynı takvim yılı içerisinde doğan çocukların fiziksel ve
fonksiyonel özellikleri arasındaki varyasyonlar biyolojik olgunlaşma ile açıklanmaktadır.
Bu nedenle, gelişim incelenirken çocuğun hem takvim yaşının hem de olgunlaşma
düzeyinin dikkate alınması gerekmektedir. Türk çocuklarında kullanılan büyüme
referansları belirli bir bölge, sosyoekonomik düzey veya yaş grubu ile
sınırlıdır. Benzer şekilde, fiziksel uygunluk, motor koordinasyon ve vücut
kompozisyonuna yönelik Türkiye evrenini yansıtan norm değerlerinin bulunmaması,
elde edilen verilerin yorumlanmasında başka ülke popülasyonlarının norm
değerlerinin kullanılmasına neden olmaktadır. Bu durum, popülasyonu yansıtan
örneklemden veri toplanması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Diğer ülkelerde
çocukların fiziksel aktivite (FA) düzeylerini tespit etme araştırmaları
yapıldığı, FA düzeyini arttırmak için stratejiler belirlendiği görülmektedir.
Ülkemizde FA alanları temelinde az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle,
okul, ev, ulaşım, serbest zaman gibi farklı FA alanlarında çocuklarımızın aktif
olup olmadıklarının belirlenmesi ve bu alanlara yönelik müdahale çalışmalarının
planlanması gerekmektedir. Bu bilgiler ışığında projenin amacı, Türk
çocuklarında büyüme ve biyolojik olgunlaşma durumlarına göre motor
koordinasyon, vücut kompozisyonu, fiziksel aktivite, fiziksel uygunluk ve
fiziksel benlik algısındaki farklılıkların incelenmesi ve norm değerlerinin
oluşturulmasıdır. Ayrıca Türk çocuklarının FA düzeylerini saptamak, sedanter
aktivite zamanlarını belirlemek ve vücut kompozisyonu ölçümleriyle obezite
prevalansını ortaya koymak projenin diğer amaçları olarak belirlenmiştir. Bunun
yanı sıra, fiziksel benlik algısının çocukların FA düzeyini yordamadaki aracı
rolü ve FA ile akademik başarı arasındaki ilişkilerin saptanması da
hedeflenmiştir. Araştırma grubunu 12 coğrafi bölgeden tabakalı küme örnekleme
yöntemi ile belirlenecek okullarda öğrenim gören 6-18 yaşları arasındaki
öğrenciler oluşturacaktır. Öğrencilerin boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ölçüm
sonuçları ile yaşa göre boy, yaşa göre vücut ağırlığı ve yaşa göre beden kitle
indeksi z skorları hesaplanacaktır. Bu skorları aracılığı ile öğrenciler farklı
büyüme kategorilerinde (kısa boylu, düşük kilolu, normal ve fazla kilolu)
gruplandırılacaktır. Antropometrik yöntemler ile hesaplanacak biyolojik
olgunlaşma düzeylerine göre ise erken,
zamanında ve geç olgunlaşma şeklinde sınıflandırmalar yapılacaktır. Vücut
kompozisyonu deri kıvrım kalınlığı, çevre ve biyoelektrik impedans analizi
ölçümleri ile belirlenecektir. Ayrıca araştırma grubunun motor koordinasyon
seviyeleri ve kuvvet, denge, esneklik parametrelerinin ölçülmesi ile fiziksel
uygunluk düzeyleri belirlenecektir. FA düzeyi ve sedanter zamanın
belirlenmesinde akselerometre ve anketler, fiziksel benlik ile motor yeterlik
algıları için envanterler kullanılacaktır. Akademik başarının değerlendirilmesinde
ise yılsonu karne notları, genel akademik başarı ortalamaları kullanılacaktır.
Bu araştırma ülke popülasyonunu yansıtan ilk norm araştırması olacaktır.
Böylece tarama yapma, fiziksel etkinlik programının içeriğini belirleme,
uygulanan programın etkinliğini saptama, bireydeki gelişimi izleme ve
sınıflandırmalar yapabilme gibi farklı amaçlarla ölçüm yapan araştırmacıların,
hareket ve spor alanında çalışan profesyonellerin elde ettikleri verileri uygun
şekilde değerlendirmelerine katkıda bulunulmuş olunacaktır. Ayrıca kendi
akranlarına ve/veya normatif standartlara göre hareket yetkinliği düşük olan
çocukları bulmak ve takip etmek amacıyla motor beceri düzeylerinin gelişimini
değerlendirmek ve elde edilen veriler ışığında eğitim yapısının düzenlenmesine
katkıda bulunma olanağı sağlayacaktır