Polikistik Over Sendromun Alt Tiplerinde Nadir Görülen Endometriyum Kanseri Riskini Belirlemek Için Biyobelirteç Çalışması

PKOS sık görülen ve kadınların sadece üreme çağını değil hayatlarının tüm süreçlerini etkileyen önemli endokrinolojik ve metabolik bir hastalıktır. PKOS için şu ana kadar biyobelirteç çalışmaları yapılmış ve aday belirteçler bulunmuştur. Fakat, bu çalışmalar doğrulanmamış ve etkili bir biyobelirteç ortaya konulmamıştır. Literatürde PKOS için geliştirilen metotları incelendiğinde hedef proteinlerin eş zamanlı analizine olanak sağlayan bir analiz metodunun olmadığı görülmektedir. EC gelişmekte olan ülkelerde sık görülen kanserlerden biri olup, tüm dünyada her yıl yaklaşık olarak 90.000 kadının ölümüne neden olmaktadır. EC’nin en önemli risk faktörleri nuliparite, obezite, diyabet, karşılanmamış östrojene maruziyettir. Ayrıca PKOS ile EC arasındaki ilişki uzun süredir bilinmektedir ve PKOS’nun EC riskinde 3-4 kat artışa neden olduğu bildirilmiştir. Önerilen proje ile literatürde ilk defa polikistik over sendromu (PKOS) fenotipik sınıflandırmasının endometriyum kanseri (EC) ile ilişkisi hedefli proteomiks yaklaşımı kullanılarak incelenecektir. Çalışma sonucu elde edilecek veriler, hangi fenotipik özelliklere sahip PKOS’un, EC açısından daha yakın takip edilmesi gerekliliği hususunda kaynak sağlayacaktır.

Bu projenin özgünlüğü, PKOS ve EC arasındaki ilişkiyi moleküler düzeyde inceleyecek ilk proje olmasıdır. Buna ilave olarak PKOS fenotipik alt tipleri ve EC’nin nadir görülen alt tipleri açısından araştırılacak biyobelirteçlerin analizinin yapılacağı ilk proje olma özelliği de taşımaktadır. PKOS fenotipik sınıflandırılması ile beraber EC’nin erken teşhisine destekleyecek analitik bir yöntem sunulması hedeflenmiştir.

EC ve PKOS hastalarında birbirinden bağımsız yapılan proteomik-bazlı çalışmalar birlikte değerlendirildiğinde 9 protein her iki hastalıkta da tespit edilmiştir. Bu proteinler, transgelin, M1/M2-tip-pirüvat-kinaz, gelsolin-benzeri-bağlayıcı-protein, glutatyon-S-transferaz-P, lösin-aminopeptidaz, peptidil-prolil-cis/transizomeraz, siklofilin-A, tamamlayıcı-bileşen-C4A ve manganez-süperoksit-dismutazdır. Literatürdeki bu bilgi ışığında, bu çalışmada, PKOS hastalarının alt fenotiplerinin serum seviyelerinde ilgili proteinlerin doğrulanması planlanmıştır. Literatürde ilk defa nadir görülen endometriyum kanserli vakalarda, endometroid tip ve non-endometoid tip endometriyum kanserli dokusunda bu proteinlerin hedefli proteomik analizi yapılacaktır.

Daha önce yapılan çalışmalarda, genel popülasyonda yaklaşık 15 kadından 1’inde PKOS bildirilmiştir. PKOS’un hipertansiyon, tip 2 diyabet, dislipidemi, kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalıkları ile ilişkilsi gösterilmiştir. Prevelansının yüksekliği, ovulatuvar ve menstrüel anormallikler, hirsutizm, infertilite ve metabolik komplikasyonlar ile ilişkisi nedeniyle bu sendrom, sağlık sistemi için de önemli bir ekonomik yük oluşturmaktadır.  Önerilen proje ile literatürde ilk defa PKOS fenotipik sınıflandırmasının EC ile ilişkili proteinlerle ilişkisine dair verilerin elde edilmesi ve hangi fenotipik özelliklere sahip PKOS’un EC açısından daha yakın takip edilmesi hususunda veri kaynağı sağlaması hedeflenmiştir. Buna ilave olarak hedeflenen proteinlerin doku seviyelerinin endometrioid tip ve nadir görülen non-endometrioid tip EC’de  farklı olup olmadığının ortaya konması planlanmış, bu şeklide nadir görülen EC etyopatogenezinde ilişkili protein ve yolakların rolü hususunda önemli bilimsel verilerin elde edilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca, PKOS hangi alt tiplerinin EC ile ilişkili olduğunun ve nadir görülen EC tipleri açısından daha fazla risk faktörü taşıdığının belirlenmesi, hangi alt grubun bu açıdan daha yakın takip edilmesi gerektiğinin belirlenmesi klinik açıdan büyük önem arz etmektedir.