Akademik Veri Yönetim Sistemi
Savunma Sanayi Başkanlığı Destekli Proje, 2014 - 2017
Gelecegin döner kanatlı havacılık yapılarında, agırlıgın en aza indirilmesine yönelik çalısmalarda metallerin aksine,
daha yüksek direngenlikleri, daha hafif kütleleri, daha iyi korozyon dirençleri, ve üretimlerindeki esneklikler sebebiyle
kompozit ve sandviç malzemelerin yaygın olarak kullanılması beklenmektedir. Ancak, bu tür yapılar serviste
bulundukları süre içerisinde asırı yüklemelere ve yıpratıcı çevre kosullarına maruz kalmakta ve dogal olarak hasar
görmektedirler. Bu hasarlar genellikle fiber-matris seviyesinde baslamakta, delaminasyon, fiber kırılması, matris de
olusan çatlaklar, yüzeyden ayrılma (debonding) ve çarpma tipi hasar olarak çesitlilik göstermekte; yapının dinamik
davranısını degistirerek, mukavemetini düsürmekte ve servis ömrünü kısaltmaktadır.
Beklenmedik bir yitimin engellenmesi için bu tür yapıların izleniminde konvansiyonel algılayıcılara olan üstünlükleri
nedeniyle akıllı elemanlar olarak ta tanımlanan Fiber Optik algılayıcılar öne çıkmaktadır. Yüksek hassasiyet, manyetik
alandan etkilenmeme, korozyona karsı direnç, hafiflik, bütünlügünü bozmayan büyüklükte yapı olma, tek hatta birden
fazla sinyal gönderebilme (multiplexing), yüzeye yapısık veya yapı içine gömülü olarak kullanılabilme ve uzun süre
dengeli ve degisim göstermeyen veri iletim yetenegine sahip olma bu yeni tür algılayıcıların belli baslı özellikleri olarak
sıralanabilir. Diger bir akıllı algılayıcı grubu ise piezoseramik algılayıcılardır. Bu tip algılayıcılar da sekillerinin belli bir
algılama yer ve seviyesine baglı olarak en iyilestirilebilmeleri, noktasal (lumped) veya dagınık (distributed) olarak
yüzeysel, tek veya çok katmanlı (stacked), monomorf ve bimorf (bimorph) olarak kullanılabilmeleri nedeniyle öne
çıkmaktadırlar.
Bahsi geçen tüm bu algılayıcılar, ayrıca kritik bölgelere dagınık olarak yerlestirildiklerinde yüksek duyarlılıkta veri
aktarımı saglayabilmekte ve elde edilen bu verilerin gerçek zamanda ileri isleme teknikleri ile degerlendirilmesiyle de
uçus sırasında ve/veya sonrasında çevrim-içi yapısal izleme gerçeklestirilebilmektedir.
Bu proje ile döner kanatlı havacılık yapılarının en önemli yapısal parçalarından biri olan pal için yapısal saglıgın
titresim tabanlı olarak izlenmesi ve hasar tespitine yönelik sistemler gelistirilmesi amaçlanmaktadır.