Öğretmen Eğitiminde Mesleki Öğretmen Kimliği Gelişimini Desteklemek Üzere Çevrimiçi Bir Epistemik Oyun Geliştirilmesi


Çakir N. (Yürütücü), ÖNER D., Foster A.

TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Kasım 2022
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2025

Proje Özeti

Öğretmen eğitimi sırasında mesleki kimlik gelişiminin desteklenmesi öğretmen yeterliliğinin artması açısından büyük önem taşımaktadır. Yeni öğretim becerileri gerektiren durumlarla karşılaşmaları öğretmenler için mesleki gelişim fırsatları sunmakla beraber, bu gibi durumlarla karşılaştıklarında sistematik destek görmeyen öğretmenler, içinde bulundukları durumların sınırları dahilinde kalarak öğretmen mesleki kimliklerini yönlendirecek ve geliştirecek imkanlar bulamamaktadır. İlgili ulusal alan-yazın incelendiğinde, öğretmen kimliği gelişimini desteklemeye yönelik sınırlı sayıda müdahale çalışmasının bulunduğu görülmektedir. 


Bu çalışma, öğretmenler için bir epistemik oyun geliştirerek öğretmen adaylarının mesleki kimlik geliştirme süreçlerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Epistemik oyunlar hedeflenen mesleğe ilişkin bilgi, beceri, davranış, tutum ve düşünme biçimlerini bir oyun ortamında canlandırmayı amaçlayan ve katılımcıların bu oyunları oynayarak profesyoneller gibi düşünmeyi öğrenmelerini sağlayan pedagojik araçlardır. Proje kapsamında öğretmenlik mesleğine yönelik olarak geliştirilecek bir epistemik oyun yardımıyla öğretmen adaylarının bir öğretmenin nasıl düşündüğü, ne gibi bilgi/becerileri kullandığı, ne tür davranışlar sergilemesi gerektiği gibi bilgileri deneyimlemeleri ve öğretmenlerin sahip oldukları bilgi, beceri, tutum ve kimlik özelliklerini içselleştirmelerine yardımcı olunması hedeflenmektedir.


Çalışma kapsamında hizmet-içi öğretmenlerin tecrübeleri temel alınarak Türkiye’nin bölgesel, bağlamsal ve kültürel çeşitliliğini, öğretmenlerin mesleki hayatlarında karşılaştıkları deneyimlerin çeşitliliği ile beraber yansıtmayı hedefleyen 10 epistemik oyun senaryosu tasarlanacaktır. Programın tasarımında, geliştirilmesinde ve değerlendirilmesinde tasarım ve geliştirme araştırma yöntemi kullanılacaktır. Bu noktada çalışmanın amacının dijital bir oyun geliştirmek olmadığının altını çizmek gerekmektedir. Geliştirilecek mesleki eğitim programı çevrimiçi ortamda öğretmen adaylarının katılımı ile uygulanarak etkililiği test edilecektir. Araştırma iki prototip ve bir nihai tasarım safhası olmak üzere toplam üç aşamadan oluşacaktır. Her aşamada analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve değerlendirme basamaklarından oluşan ADDIE modeli temel alınacaktır. Epistemik oyun senaryolarının geliştirilmesinde yedi bölgeden dörder olmak üzere toplam 28 öğretmen ile görüşmeler yapılacaktır. Her aşamada 30, toplamda 90 farklı öğretmen adayının çalışmaya katılması hedeflenmektedir. Toplanan verilerin analizi için nitel ve nicel yöntemler kullanılacaktır. 


Ulusal ve uluslararası alan-yazında öğretmen kimliği gelişiminin desteklenmesini sağlamak için uygulamalar geliştirilmesi önemli bir ihtiyaç olarak vurgulanmaktadır. Önerilen proje epistemik oyunlar ve mesleki kimlik keşfi gibi kavramları öğretmen eğitiminde yenilikçi bir şekilde kullanan bir uygulama geliştirerek bu ihtiyacı adreslemeyi hedeflenmektedir. Epistemik senaryoların öğretmen eğitiminde kullanımı uluslararası alan-yazında da oldukça sınırlı olduğu için çalışmanın uluslararası düzeyde de özgün değer oluşturma potansiyeli bulunduğu düşünülmektedir. Çalışmanın öğretmen kimliği gelişiminin desteklenmesine yönelik farkındalığı artırması ve daha fazla uygulamalı çalışmanın yapılması için rehberlik etmesi beklenmektedir.  


Proje yürütücüsü doktora çalışmasında öğretmen adaylarının üst düzey düşünme becerilerinin gelişimini incelemiş, TÜBİTAK-2219 bursuyla gerçekleştirdiği doktora-sonrası araştırmaları sırasında oyun temelli öğrenme, öğrenen/öğretmen kimliği ve kimlik gelişiminin desteklenmesi konuları üzerinde çalışmıştır. Yürütücü doktora-sonrası araştırma sırasında kurduğu akademik bağlantıları devam ettirerek mesleki öğretmen kimliği gelişimi, mesleki öğretmen kimliği gelişiminin teknolojiyle desteklenmesi, oyun-temelli öğrenme konuları üzerinde araştırmalarını sürdürmektedir. Dolayısıyla, önerilen projenin araştırmacının mesleki öğretmen kimliği gelişimi, öğretmen eğitiminin kalitesinin artırılması ve bu amaçla teknolojinin etkili kullanımı konularında disiplinler-arası çalışmalar yapma ve kendini geliştirme hedeflerini destekleyerek kariyer gelişimine önemli bir katkıda bulunacağı düşünülmektedir.