Türkiye’de Döngüsel Mekân Üretim Pratiklerinin Dinamikleri, Aktörleri: Analitik bir Haritalama Uygulaması


Güneri Söğüt G. D., Özçakir Ö., Ergun Kocaili B.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Ağustos 2025
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2027

Proje Özeti

Bu araştırma, çıkarıma dayalı (extractivist) mekânsal üretim modellerinin yol açtığı çevresel, sosyal ve ekonomik sorunlara karşı geliştirilen döngüsel yapım (circular construction) ve yeniden kullanım (adaptive reuse) yaklaşımlarını Türkiye bağlamında ele alan kapsamlı bir analiz sunmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda, yeniden kullanım pratiklerini yalnızca fiziksel dönüşüm biçimleri olarak değil; yerel bilgi sistemleri, bakım ekonomileri, toplumsal aktör ilişkileri ve alternatif değerleme rejimleri üzerinden değerlendiren bir kuramsal çerçeve içinde konumlanmaktadır.

Çok ölçekli ve çok aktörlü bu çerçevede, Türkiye'de formel ve informel süreçlerle şekillenen yeniden kullanım /  işlevlendirme pratikleri saha araştırmaları, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve gözlemler yoluyla belgelenerek ilişkisel bir haritalama yöntemiyle analiz edilecektir. Haritalama, mekânsal örüntülerle birlikte aktör ağlarını, malzeme ve bilgi akışlarını, karar alma zincirlerini ve düzenleyici çerçeveleri görselleştirmeyi amaçlamaktadır. 

Proje, yalnızca akademik bilgi üretimine değil; yerel yönetimler, tasarımcılar ve karar vericiler için stratejik araçlar geliştirmeye de katkı sunacaktır. Orta vadede Avrupa Birliği düzeyinde genişletilebilecek işbirlikçi bir veri altyapısının zeminini oluşturmayı hedefleyen proje, sürdürülebilir, adil ve bağlamsal olarak duyarlı bir mekânsal üretim modeli geliştirme yolunda özgün ve uygulanabilir bir çerçeve sunmayı hedeflemektedir.