Parental rejection and life adversities of adults: Examining the mediational components of self-defeating patterns


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: CANSU AKYÜZ YILMAZ

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Tülin Gençöz

Özet:

Bu çalışmanın amacı ebeveyn reddi ve psikolojik problemler (psikopatoloji semptomları ve kişilik bozuklukları) arasındaki ilişkinin incelenmesi ve öz-eleştirellik, kendini engelleyen yapılar ve kişilerarası problemlerin bu ilişkideki yerinin araştırılmasıdır. Ayrıca, kendini engelleyen yapıların ebeveyn reddi ve psikolojik problemler arasındaki ilişkideki aracı rolü incelenmiştir. Bu çalışma psikometrik ve ana çalışma olarak iki aşamadan oluşmaktadır. Psikometrik çalışma 354 katılımcıyı ve ana çalışma 581 katılımcıyı kapsamaktadır. Psikometrik çalışma kapsamında Kendini Engelleyen Kişiler Arası Tarz Ölçeği Türkçe’ye uyarlanmış ve psikometrik özellikleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlarla ölçek geçerlilik ve güvenirlik özellikleri bakımından yeterli olarak saptanmıştır. Ana çalışmada katılımcıların yaş ve cinsiyet vii gibi demografik değişkenlerinin çalışmanın değişkenleri üzerindeki etkisi ve çalışmadaki ölçümler arasındaki karşılıklı ilişki incelenmiştir. Ayrıca, çalışmanın değişkenleri arasındaki anlamlı ilişkileri belirleyebilmek amacıyla iki set hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Buna ek olarak, kendini engelleyen kişilerarası tarzın, ebeveyn reddi ve psikolojik problemler arasındaki ilişkideki rolünün incelenmesi amacıyla aracı değişken analizi uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçları, beklenildiği gibi, ebeveyn reddi, öz-eleştirellik, kendini engelleyen yapılar ve kişilerarası problemlerin psikolojik problemler ile anlamlı olarak ilişkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, kendini engelleyen kişilerarası tarzın ebeveyn reddi ve psikolojik problemler arasındaki ilişkide aracı rolünün olduğu bulunmuştur. Çalışmanın sonuçları güncel literatür ışığında tartışılmış ve çalışmanın klinik uygulamalar açısından önemi ele alınmıştır.